منشاء بسکتبال: دو سبد میوه چوبی
بازی بسکتبال در سال 1891 توسط دکتر جیمز نای‌اسمیت اختراع شد. او یک معلم YMCA بود که از او خواسته بودند تا یک بازی در فضایی سر پوشیده برای فصل های سرد سال ابداع کند. نسخه اول بازی او از دو سبد میوه چوبی و یک توپ فوتبال بهره می برد. به ندرت پیش می آمد که کسی موفق به پرتاب توپ درون سبد شود اما وقتی این اتفاق می افتاد، یک نفر باید از نردبانی بالا می رفت یا از دسته بلندی استفاده می کرد تا توپ را از سبد خارج کند و به بازی ادامه دهند.
با چنین شروع ساده ای که کودکان را در زمان بارش باران و برف سرگرم می کرد، ورزش بسکتبال تبدیل به یک ورزش درگیرانه، سرعتی و پر امتیاز امروزی شده است. با حرفه ای تر شدن این ورزش و حقوق های نجومی، ورزشکارانی که به بسکتبال روی آورده اند بزرگتر، قوی تر و سریع تر شده اند. حتی با روش های تمرینی ای که دائماً در حال پیشرفت هستند و تجهیزات و امکانات به روز، بروز مصدومیت ها در بسکتبال بسیار رایج است به طوری که در هر 1000 ساعت بازی، نرخ 6-14 مصدومیت به ثبت رسیده است.
رایج ترین مصدومیت ها در بسکتبال
بر اساس برنامه جلوگیری از آسیب و افراط در ورزش (STOP) که توسط انجمن ارتوپد آمریکا برای پزشکی ورزشی (AOSSM) راه اندازی شده، رایج ترین مصدومیت ها در ورزش بسکتبال ( با در نظر گرفتن ورزش حرفه ای و تفریحی) مصدومیت های مربوط به کشیدگی رباط مچ پا، ضرب دیدگی انگشتان، مصدومیت های زانو، ضرب دیدگی شدید ران، زخم های صورت و شکستگی های پا اعلام شده است. بر اساس تحقیقی که به بررسی مصدومیت های لیگ NBA در بازه 17 ساله پرداخته:
« ورزشکاران حرفه ای شاغل در NBA، از نرخ بالایی از مصدومیت های مربوط به این بازی را تجربه می کنند. التهاب زانو یکی از مهم ترین مشکلاتی است که باعث جا ماندن از مسابقات می شود. این در حالی است که رایج ترین مصدومیت، کشیدگی رباط مچ است ».
با این که مصدومیت های پایین تنه مانند کشیدگی رباط مچ، سندروم درد و التهاب زانو و دیگر مصدومیت های زانو و شکستگی های تنشی پا از جمله آسیب های رایج در بین بازیکنان NBA هستند، آسیب های مربوط به لگن، سر، صورت، دست ها و مچ ها را می توان به لیست رایج ترین مصدومیت ها در بسکتبال اضافه کرد.
چه در حال شرکت در مسابقه انتخابی در منطقه خود هستید و یا در مسابقات المپیک در حال مسابقه دادن هستید و یا با تیمی به صورت حرفه ای قرارداد بسته اید و یا حتی در حیاط پشتی خانه خود، پرتاب زیر سبد انجام می دهید، به میزان مشابهی در معرض آسیب هایی مثل کشیدگی رباط مچ و ضرب دیدگی انگشتان قرار دارید.
مجموعه عضلاتی که در بسکتبال درگیر هستند
تعجبی ندارد که ماهیچه ها و مفصل ها بیشترین استفاده را در بسکتبال بازی کردن دارند که به همین دلیل بیشترین خطر آسیب دیدگی را نیز به خود اختصاص داده اند. حال باید دید این ماهیچه ها کدامند. اساساً این دسته، ماهیچه هایی هستند که در دویدن با سرعت، پرش های بلند، استارت زدن و ایستادن ناگهانی، قطع کردن پاس ها، پاس دادن و دریافت و پرتاب توپ درگیر هستند.
وقتی با حرکتی جهشی برای دریافت توپ روی زمین لیز می خورید یا برای دفاع بازیکن حریف گارد خمیده می گیرید و یا برای پرتاب توپ به درون سبد حالت نیمه نشسته می گیرید، عضلات چهارسر(ران) و سرینی (کفل و باسن) به طور دائم درگیر هستند.هر گونه پرش از جمله پرش برای پرتاب توپ، ریباند کردن، سد کردن پرتاب حریف و یا توپ ربایی نیاز به درگیر کردن ماهیچه های دوقلوی پا را نیز دارد. اثر قدرتی سرعتیِ قدم اول باعت می شود تا ماهیچه های دوقلو پا، همسترینگ و چهارسر ران یکی پس از دیگر درگیر شوند.
پرتاب، دفاع و پاس دادن توپ همچنین باعث درگیر شدن ماهیچه های دست و شانه ها می شود. به عنوان مثال ماهیچه های سه سر پشت بازو، دو سر جلو بازو، دالی و گرداننده شانه را می توان نام برد. ماهیچه های سه سر پشت بازو به طور خاصی در توانایی پرتاب توپ از فاصله زیاد (سه امتیازی) مؤثر هستند. همپنین ماهیچه های سینه و پشت مانند ماهیچه های سینه ای بزرگ و ذوزنقه ای، به شکل مهمی در این حرکات درگیر هستند.
علاوه بر این، ماهیچه های شکمی و کمری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند. این قدرت عضلات شکمی، خارج شکمی، ماهیچه های چسبیده به ستون فقرات، دیافراگم لگنی و کاهیچه های کمری است که توان کافی و مؤثر برای تغییر جهت های سریع و حرکات برشی را ممکن می سازد. ماهیچه های کمری و شکمی قوی همچنین بستر را برای یک دفاع مستحکم و توازن و راحتی حرکت آماده می سازد.
بر این اساس تقریباً همۀ ماهیچه های بدن در بسکتبال درگیر هستند. یک برنامه تمرینی قوی که دربر گیرندۀ تمام این ماهیچه ها باشد، می تواند به طور کلی از آسیب ها و مصدومیت ها در ورزش بسکتبال جلوگیری کند.
جلوگیری و درمان مصدومیت های رایج بسکتبالی
حال بگذارید به چند مصدومیت رایج در میان بسکتبالیست ها بپردازیم و نکاتی در مورد بهترین راه های پیشگیری آن ها را بازگو کنیم و استراتژی های پایه ای برای درمان آن ها را نیز بررسی کنیم. با رایج ترین این مصدومیت ها در بسکتبال آغاز می کنیم: کشیدگی رباط مچ پا.
1. مصدومیت های پا و مچ در بسکتبال
کشیدگی رباط مچ پا در اثر چرخش، خمیدگی برعکس و غلت خوردن روی پا رخ می دهد که باعث کش آمدن یا پاره شدن یک یا چند رباط در مچ پا می شود. چنین مصدومتی عموماً با درد، التهاب و کم توانی در حرکت مچ همراه است. ترمیم این آسیب دیدگی بسته به شدت آن ممکن است روزها، هفته ها و یا ماه ها به طول انجامد.
در میان بازیکنان شاغل در NBA، این استفان کری از تیم گلدن استیت بود که بارها و بارها دچار کشیدگی های رباط مچ پا می شد و تأثیر منفی زیادی از این مصدومیت رایج در بسکتبال شامل حالش شد. در زمان سلامتی او تأثیر ببی بدیلی در بازی داشت اما ایم آسیب دیدگی مداوم زندگی حرفه ای او در این ورزش را با خطری جدی رو به رو کرده بود. وی با عمل جراحی و برنامه تمرینی دائم و متمرکز (قوی ازی عضلات) تا حدود زیادی از این مصدومیت جلوگیری کرد.
درمان کشیدگی رباط مچ پا: پروتکل اساسی RICE: استراحت، گذاشتن یخ، باند پیچی و آویزان کردن پا با فاصله کمی از زمین. اگر نشانه های آسیب دیدگی در چند روز برطرف نشد، عکس برداری اشعه ایکس توسط یک فیزیوتراپ ممکن است نیاز باشد. وقتی نشانه های ابتدایی از بین رفت، تمرینات فیزیوتراپی می تواند به بهبود کامل کمک کند.
پیشگیری از کشیدگی رباط مچ پا: علاوه بر قوی سازی عضلات اصلی، استفاده از تجهیزات مناسب نیز حیاتی است. از کفش های بسکتبال سالنی برای پیش گیری از لیز خوردن استفاده کنید و کمک های مورد نیاز مچ پا را نیز فراهم کنید. قوزک بند و یا بستن نوار می تواند به عنوان کمک جانبی تأثیر گذار باشد، مخصوصاً اگر مستعد به کشیدگی رباط هستید.
مصدومیت های دیگر پا و مچ: شکستگی های تنشی پا از دیگر مصدومیت های رایج بسکتبالی هستند که به طور خاصی در ساق و پنجه پا اتفاق می افتند. این آسیب ها در ابتدا با بی حرکت نگه داشتن و توقف فعالیت هایی که باعث فشار بر روی آن ها می شود، مورد درمان قرار می گیرند و بازگشت به شرایط بازی منوط به بهبود کامل شکستگی است.
2. مصدومیت های ران و کفل در بسکتبال
ضرب دیدگی شدید ران یکی از رایج ترین مصدومیت ها در بسکتبال است که عموماً با برخورد غیر عمد زانو و یا آرنج بازیکن حریف با ران به وجود می آید. با این حال، در بین بازیکنان NBA، بیشترین تأثیر منفی این مصدومیت شامل حال کووای لنارد (Kawhi Leonard) شد که از التهاب ماهیچه چهارسر ران رنج برد. تناقض در نحوه درمان (یا عدم درمان) این آسیب دیدگی موجب شد تا در فصل 18-2017 نهایتاً لنارد از سن آنتونیو اسپرز به تورنتو رپترز انتقال یابد.
درمان ضرب دیدگی شدید ران: همانند کشیدگی رباط مچ، درمان ابتدایی این آسیب نیز استراحت، گذاشتن یخ، باند پیچی و آویزان کردن پا با فاصله کمی از زمین است. وقتی که نشانه های حاد این آسیب از بین رفت، تمرینات سبک با فیزیوتراپ می تواند راه را برای بهبود کامل بازیکن هموار سازد.
جلوگیری از ضرب دیدگی شدید ران: مصدومیت های این چنینی اغلب غیرقابل پیشگیری هستند. با این حال، داشتن برنامه ورزشی یوگا و حرکات کششی در کنار وزنه زنی می تواند شدّت این مصدومیت را کم کند. پوشیدن شلوارک ها و لگ های پد دار در ناحیه ران نیز می تواند برای محافظت بیشتر مؤثر باشد.
3. مصدومیت های زانو در بسکتبال
همانطور که در بالا اشاره شد، سندروم درد و التهاب زانو، درد در قسمت پشتی کشگک زانو درست در قسمتی که کشگک زانو به استخوان ران متصل می شود،یکی از رایج ترین آسیب ها میان بسکتبالیست ها است. عموماً این درد به سبب فشار بیش از حد به مفصل زانو حس می شود که دلیل آن هم ترازی ضعیف کشگک زانو است. این امر باعث تأثیر منفی بر سطح مفصل پشت کشگک زانو می شود.
درمان سندروم درد و التهاب زانو: بار دیگر درمان ابتدایی این آسیب دیدگی نیز استراحت (دوری از فعالیت هایی که باعث درد می شوند)، گذاشتن یخ، باند پیچی و آویزان کردن پا با فاصله کمی از زمین است. زمانی که درد و التهاب فروکش کرد، اصلاح عدم تقارن بیوفیزیکی قدم بعدی برای رسیدن به بهبود کامل است.
پیشگیری از سندرم درد و التهاب زانو: عادی نگه داشتن تعادل ماهیچه ای و ایجاد وضعیت بیوفیزیکی مناسب توسط فیزیوتراپی و یوگا یا پیلاتس از راه های پیشگیری این مشکل است. پوشیدن زانوبند و پد زانو نیز می تواند مفید باشد.
مصدومیت های دیگر زانو: متأسفانه مصدومیت های دیگری که در قسمت زانو وجود دارند آن قدرها هم بی رواج نیستند و لزوم ذکر آن ها حس می شود. ( نه به اندازه سندرم درد التهاب زانو).
کایری اروینگ (Kyrie Irving) بازیکن بستون سلتیکس از شکستگی کشگک زانو رنج برده است و به همین جهت از بازی های حذفی تیمش در فصل 2018 باز ماند. همچنین کریستاپس پورزینگیس (Kristaps Porzingas) مهاجم 2.20 متری تیم نیویورک نیکس در ماه فوریه سال 2018 با پارگی ACL رو به رو شد و بهبود کاملش چیزی حدود یک سال یا بیشتر به طول انجامید. هر دو بازیکن از رهبران تیمشان در زمین بودند و غیبت آن ها به شدت در زمین احساس می شد.
بهترین راه برای پیشگیری از آسیب های شدید زانو، متوازن نگه داشتن ماهیچه های پشتیبان پا است. به شکل مستمر تمرینات یوگا، پیلاتس و حرکات کششی قبل بازی را انجام دهید تا تعادل بیومکانیکی بدن خود را حفظ کنید. ( حرکت هیرو (Hero Pose) در یوگا برای سلامت کلی زانو بسیار مفید است). زانو بند پد دار نیز می تواند محافظت بیشتری از زانوی شما به ارمغان آورد.
4. مصدومیت های دست و مچ در بسکتبال
تعجبی ندارد که با این حجم از پاس و دریافت توپ در بازی بسکتبال و حتی توپ ربایی، ضرب دیدگی انگشتان از رایج ترین مصدومیت ها در بسکتبال است. با برخورد توپ به سر انگشتان به جای کف دست و ضربه زدن به یکی از مفصل های انگشتان، ضرب دیدگی انگشتان رخ داده و باعث درد و التهاب می شود. راه حل بسیار ساده است و زمان درمان کوتاهی نیز دارد.
درمان ضرب دیدگی انگشتان: گذاشتن یخ و بستن انگشت ضرب دیده به یکی از انگشتان کناری راه حل این مشکل است. این کار باعث می شود که انگشت سالم در زمان بهبود انگشت ضرب دیده از آن مراقبت کند همچنین اگر مصدومیت شدید نباشد، به شما این اجازه را می دهد تا به بازی برگردید. اگر درد و التهاب بعد از چند روز فروکش نکرد، باید عکس اشعه ایکس از دستانتان بگیرید و به فیزیوتراپ نشان دهید.
پیشگیری از ضرب دیدگی انگشتان: پیشگیری از ضرب دیدگی انگشتان بیشتر از هر چیز به هوش یاری وابسته است. قبل از این که فکر کنید می خواهید با توپ چه کار کنید (پرتاب توپ، دریبل کردن و پاس دادن) با نگاه کردن به توپ آن را تا برخورد به دستتان دنبال کنید.وقتی توپ در دستتان نیست دید خود را باز کنید، جایگیری تمام بازیکنان در حال بازی و محل توپ را زیر نظر داشته باشید. این کار باعث می شود که شما در شرایطی قرار نگیرید که به یک باره توپ به دستتان برسد و خطر را پایین می آورد.
مصدومیت های دیگر دست و مچ در بسکتبال: دوین بوکر (Devin Booker) بازیکن تیم فینکس سانز که در یک بازی توانسته بود 70 امتیاز کسب کند، اخیراً برای درمان مفصل پنجم انگشت دست راستش مجبور به عمل جراحی شده است. مصدومیت های دیگری نیز هست که به سختی می توان آن ها را به فعالیت مورد نظر در بسکتبال نسبت داد. برای مثال لبران جیمز با مشت زدن به تخته پشت حلقه بعد از باخت در بازی حذفی سال 2018 دچار مصدومیت شد. مارکوس اسمارت (Marcus Smart) بازیکن تیم بستون سلتیکس نیز با مشت زدن به یک قاب شیشه ای دست خود را به شدت زخمی کرد به طوری که چیزی تا پاره شدن شدید تعدادی از تاندوم های دستش باقی نمانده بود.
5. مصدومیت های سر و دست در بسکتبال
زخمی شدن رایج ترین مصدومیت از ناحیه سر و صورت در بسکتبال است. کلی تامپسون، گارد شوت زن تیم گلدن استیت، در روزی که رکورد پرتاب 3 امتیازی موفق در NBA را مال خود کرده بود به شکل تصادفی با هم تیمی اش دامیان جونز برخورد کرد و از ناحیه پیشانی مصدوم شد و بخیه خورد. خوشبختانه، اکثر این زخم ها شدید نیستند.
درمان زخم ها: زخم را پاکسازی و ضد عفونی کنید و آن را باند پیچی کنید تا موقتاً پوشش پیدا کند. اگر زخم عمیق باشد، ممکن است به بخیه نیازشود. اگر زخم متورم و دردناک است، روی آن یخ نگه دارید. همانند تمام مصدومیت ها از ناحیه سر، در قبال علائم صدمات مغزی هوشیار باشید. اگر چنین اتفاقی برای یک بازیکن در لیگ NBA رخ دهد، وی در پروتکل صدمات مغزی لیگ قرار می گیرد.
پیشگیری از آسیب های ناحیۀ سر و صورت: زخم های سر و صورت که در اثر برخورد پیش می آید به واقع قابل پیشگیری نیستند. اما تمرین برای ارتقاء هوشیاری حرکتی ممکن است احتمال چنین برخورد هایی را کم کند.
پیشنهاد های کلی برای پیشگیری از مصدومیت های بسکتبالی
در این جا چند پیشنهاد کلی برای جلوگیری از مصدومیت های رایج در بسکتبال آمده است. پیروی از این مقررات عرصه را برای لذت هر چه بیشتر شما از این بازی فراهم می کند و احتمال مصدوم نشدن شما را ارتقاء می دهد:
قبل از هر بازی یا تمرین به خوبی بدنتان را گرم کنید.
با یوگا، پیلاتس و فیزیوتراپی عضلات اصلی خود را قوی تر کنید.
در کنار تمرینات قدرتی، سرعتی و چابکی، در تمرینات خود جایی برای فعالیت های ارتقاء دهنده سطح هوشیاری نسبت به اعضای بدنتان و همچنین تمرینات هماهنگ کننده مغز و ماهیچه ها بگذارید.
در تمرینات استقامتی خود کوتاهی نکنید. طبق یک تحقیق در میان بازیکنان بسکتبال در مدرسه ها، حدود 60% از مصدومیت های مربوط به بسکتبال در نیمه دوم بازی رخ می دهند که دلیل اصلی مصدومیت ها خستگی بوده است.
همیشه از تکنیک های درست برای پرتاب، دریبل، پاس و دفاع توپ استفاده کنید.
در قبال وسایل و تجهیزات خود هوشیار باشید. سرمایه خود را صرف کفش های اندازۀ پایتان که ساق بلندی دارند کنید و از مچ بند استفاده کنید.
برای جلوگیری و یا درمان مصدومیت ها از باند پیچی یا البسه مربوط به محکم نگه داشتن عضلات استفاده کنید.
قبل و حین بازی، زمین را به طور کامل تمیز کنید و به دنبال نقاط لیز و اشیاء مزاحم باشید.
فوراً توجه لازم را به هرگونه مصدومیت داشته باشید تا با هوشیاری پروسه درمان را آغاز کنید.
ما آماده کمک به شما برای درمان هرگونه مصدومیت و ایجاد برنامۀ تمرین فیزیکی مدون هستیم تا از خطر هرگونه مصدومیت به دور باشید و بهترین عملکرد را داشته باشید.
